8th Central Pay Commission 2025: ન્યાયમૂર્તિ રંજના દેસાઈ અધ્યક્ષ, બે સભ્યો જાહેર – કેન્દ્ર સરકારનો મોટો નિર્ણય

8th Central Pay Commission 2025: ભારત સરકારે લાંબા સમયથી અપેક્ષિત ૮મો કેન્દ્રીય વેતન કમિશન (8th Central Pay Commission) ગોઠવવાની જાહેરાત કરી છે. આ કમિશનનું અધ્યક્ષપદ નિવૃત્ત ન્યાયમૂર્તિ રંજના પ્રકાશ દેસાઈ સંભાળશે. સાથે બે સભ્યોની પણ નિમણૂક થઈ છે – જેમાં એક પાર્ટ-ટાઇમ સભ્ય અને એક સભ્યસચિવનો સમાવેશ થાય છે.

આ નિર્ણય સાથે આશરે 50 લાખ કેન્દ્રિય કર્મચારીઓ અને 65 લાખ પેન્શનદારો માટે ખુશીના સંકેત જોવા મળ્યા છે.

ન્યાયમૂર્તિ રંજના દેસાઈ કોણ છે?

ન્યાયમૂર્તિ રંજના પ્રકાશ દેસાઈ ભારતીય સુપ્રીમ કોર્ટની નિવૃત્ત ન્યાયમૂર્તિ છે.

• તેમણે 2011 થી 2014 દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટમાં સેવા આપી હતી.
• નિવૃત્તિ પછી તેમણે જમ્મુ-કાશ્મીર Delimitation Commission અને Uniform Civil Code સમિતિ (ઉત્તરાખંડ)નું નેતૃત્વ કર્યું છે.
• હાલમાં તેઓ પ્રેસ કાઉન્સિલ ઑફ ઇન્ડિયાની અધ્યક્ષ છે.

તેમનો અનુભવ અને ન્યાયિક દૃષ્ટિકોણ ૮મા વેતન કમિશન માટે માર્ગદર્શક સાબિત થશે.

કમિશનની રચના અને સભ્યો

કેન્દ્ર સરકારે નીચે મુજબ ત્રણ મુખ્ય સભ્યોની નિમણૂક કરી છે:

પદ	નામ	વર્તમાન ભૂમિકા
અધ્યક્ષ	ન્યાયમૂર્તિ રંજના પ્રકાશ દેસાઈ	નિવૃત્ત સુપ્રીમ કોર્ટ ન્યાયમૂર્તિ
પાર્ટ-ટાઇમ સભ્ય	પ્રોફેસર પુલક ઘોષ	IIM બેંગ્લોરના પ્રોફેસર
સભ્યસચિવ	પંકજ જૈન	પેટ્રોલિયમ અને નેચરલ ગેસ સચિવ

આ કમિશનને તેની પ્રથમ બેઠક બાદ 18 મહિનાની અંદર અંતિમ રિપોર્ટ રજૂ કરવાનો સમય આપવામાં આવ્યો છે.

કમિશનનું કામ શું હશે?

૮મા વેતન કમિશનના Terms of Reference (ToR) હેઠળ નીચેના મુદ્દાઓનો સમાવેશ થાય છે:

1. કેન્દ્રિય કર્મચારીઓનું વેતન માળખું પુનઃનિર્ધારિત કરવું.
2. ભથ્થા (Allowances)ની સમીક્ષા અને સમીકરણ કરવું.
3. પેન્શન અને નિવૃત્તિ ફાયદા સુધારવા.
4. કર્મચારી સુવિધાઓ (ઘરભાડું, આરોગ્ય, શિક્ષણ વગેરે)માં સુધારો.
5. અર્થતંત્ર અને નાણાકીય સ્થિરતાને ધ્યાનમાં રાખી ભલામણો કરવી.

સરકાર ઈચ્છે છે કે કમિશનની ભલામણો 1 જાન્યુઆરી 2026થી અમલમાં આવે.

કેન્દ્રિય કર્મચારીઓ માટે ફાયદા

૮મા વેતન કમિશન અમલમાં આવ્યા બાદ અપેક્ષિત ફેરફારો આ મુજબ હોઈ શકે છે:

• પગારમાં ફિટમેન્ટ ફેક્ટર વધારો (2.57 થી 3.0–3.68 સુધી)
• પેન્શન સુધારા અને સમયસર રિવિઝન
• ભથ્થા અને ડીએ (DA)માં વધારા
• NPS હેઠળ નવી રાહતો
• કર્મચારી સુવિધાઓમાં સુધારો – આરોગ્ય, નિવાસ, પરિવાર સહાય વગેરે

આ પગલાંથી કર્મચારીઓનું મનોબળ અને ઉત્પાદનક્ષમતા વધવાની આશા છે.

પડકારો અને આર્થિક અસર

આ ભલામણો સાથે કેટલાક પડકારો પણ જોડાયેલા છે:

• સરકારી ખર્ચમાં વધારો: પગાર સુધારાથી રાજકોષીય દબાણ વધશે.
• રાજ્યો પર અસર: મોટાભાગનાં રાજ્યો કેન્દ્રિય માળખું અનુસરે છે, તેથી તેમની બજેટ પર પણ ભાર આવશે.
• ફિસ્કલ ડિસિપ્લિન: અર્થતંત્રમાં સંતુલન જાળવવું મુશ્કેલ બની શકે છે.
• પેન્શન ફંડ બોજ: જૂની પેન્શન યોજના પર પાછા ફરવાના માગ સાથે ખર્ચ વધશે.

તેથી ભલામણો સંતુલિત અને વ્યવહારુ હોવી જરૂરી છે.

ગુજરાત અને અન્ય રાજ્યો માટે અર્થ

ગુજરાત સહિત અનેક રાજ્યો સામાન્ય રીતે કેન્દ્રના વેતન કમિશનની ભલામણો આધારે પોતાના કર્મચારીઓના પગાર સુધારણાં કરે છે.
તેથી ૮મા કમિશનની અસર રાજ્યો સુધી પણ પહોંચી શકે છે ખાસ કરીને શિક્ષણ, આરોગ્ય અને પોલીસ વિભાગના કર્મચારીઓ માટે.

અગાઉના કમિશનનો સમયગાળો

કમિશન	શરૂ વર્ષ	અમલ વર્ષ	મુખ્ય ફાયદો
5મો	1994	1996	40% પગાર વધારો
6મો	2006	2008	ગ્રેડ પે સિસ્ટમ
7મો	2014	2016	ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.57
8મો	2025	2026 (અંદાજિત)	અપેક્ષિત સુધારા

સારાંશ: 8th Central Pay Commission 2025

૮મો વેતન કમિશન ભારતના સરકારી કર્મચારીઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ માઇલસ્ટોન બની શકે છે.
ન્યાયમૂર્તિ રંજના દેસાઈના નેતૃત્વમાં આ કમિશન ન્યાયસંગત અને અર્થતંત્ર-સંતુલિત ભલામણો લાવવાની અપેક્ષા છે.

જો આ કમિશન સમયસર રિપોર્ટ આપે, તો 2026 થી દેશના લાખો કર્મચારીઓ માટે નવી આશાનો કિરણ બની શકે છે.

આ કમિશનને તેની પ્રથમ બેઠક બાદ 18 મહિનાની અંદર અંતિમ રિપોર્ટ રજૂ કરવાનો સમય આપવામાં આવ્યો છે.
Times of India Source

નિષ્કર્ષ: 8th Central Pay Commission 2025

8th Central Pay Commission 2025: ૮મો વેતન કમિશન માત્ર પગાર સુધારાનો મુદ્દો નથી તે કર્મચારી સુખાકારી, આર્થિક સંતુલન અને નીતિ સુધારાનો પ્રતીક છે.
ન્યાયમૂર્તિ દેસાઈની આગેવાની હેઠળ આ કમિશન દેશની કર્મચારી વ્યવસ્થા માટે એક નવી દિશા આપશે એવી આશા રાખી શકાય.

Read Also: 8મા પગાર પંચને લઈને સૌથી મોટા સમાચાર, કેન્દ્રીય કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો ખુશ-ખુશ થઈ જશે